Carnaval, gewoon een gezellig feest. Behalve dan in Grevenbicht, Limburg, waar ook dit jaar dorpelingen zich weer te buiten gaan aan het barbaarse en middeleeuwse gawstrèkke. Ondanks een wettelijk verbod heeft de burgemeester van het dorp ook dit jaar weer een vergunning afgegeven voor het wrede gebruik, zo ontdekte Karen Soeters van Animals Today.
Op wat praktiserende ganstrekkers na, kent het gebruik vooral tegenstanders. De Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde is tegen en veroordeelt daarmee alle dierenartsen die ganzen doden en prepareren voor het canavalspektakel: ‘Dierenartsen hebben een voorbeeldfunctie als het gaat om de omgang met dieren. Zij worden geacht de belangen van het dier te bewaken en dieren met respect te behandelen. Daarin past absoluut niet het doden van een dier voor een luguber spel.’
Zelfs CDA-bewindslieden, toch niet bekend staand om hun compassie met dieren, Gerda Verburg en Henk Bleker vonden het gebruik niet gepast. Alle aangiftes en petities ten spijt, vindt dit bizarre volksvermaak nog steeds plaats. En dat is meteen een van de belangrijkste kenmerken van tradities, ze laten zich moeilijk verbieden.
Hoe groter de weerstand tegen een traditie, hoe fanatieker de traditionalisten zich verdedigen. Niet geschikt voor kinderogen? ‘In Grevenbicht groeien ze er mee op. Straks moeten zij de traditie voortzetten.’ Dieronterend? Welnee: ‘In de middeleeuwen waren dat soort spelen niets bijzonders’, en: ‘Overal zie je afbeeldingen van de gans: op de pet, de kielen en de onderscheidingen. Vanwege dit respect kan het ook geen kwaad voor kinderen.’ ‘Het is een diepgeworteld ritueel dat de dorpsbewoners verbindt met hun verre voorouders’, meldt de Folkloristische Vereniging. Historisch gezien een creatieve interpretatie, want in de jaren zestig bestond het ganstrekken niet meer. Pas begin jaren tachtig voerde deze vereniging het weer in.
Kenmerkend voor dit soort discussies is dat er meer argumenten tegen dan voor te geven zijn. Voorstanders komen vaak niet verder dan het belachelijk maken van tegenstanders en hun bezwaren: ‘Dierenactivisten zijn slachtoffer van de moderne emotiemaatschappij’, en ‘Mogen we straks nog bloemen plukken?’ Traditie is traditie, nee zelfs een ‘uniek stukje sociaal-cultureel erfgoed van internationale betekenis’, en dat nemen ZIJ ons niet af!
Het lugubere evenement kan maar op één manier ten grave gedragen worden, en dat is door de Limburgers zelf, door de lokale tegenstanders en meerderheid van gemeentegenoten die nu nog liever hun ogen sluiten en zwijgen. Of vrij vertaald naar Edmund Burke: Het enige wat nodig is om het kwaad te laten triomferen, is dat goede mensen niets doen.
De rest van de ‘dierenactivisten’ kan niet meer doen dan Grevenbicht en de gemeente Sittard-Geleen mijden als de middeleeuwse builenpest. In de tussentijd schaar ik me graag achter de mening van een al even dierenactivistische dierenarts: ‘Ganzen uit elkaar trekken voor de lol is waanzinnig. (...) Bestuurders, die deze gruwelijkheid toestaan, zitten op de verkeerde plek. Zij dienen niet hun taak, dat in dienst staat van het leven. Zij dienen de dood en eigen belang. Tijd voor andere levenbeschermende bestuurders op die plek.’ Wat een toepasselijke gedachte, zo vlak voor verkiezingstijd.
De citaten uit dit artikel zijn overgenomen uit reacties op een petitie van Piep Vandaag uit 2013.
Lees meer op Karen’s blog: Burgemeester geeft ganstrekkers weer vergunning